Khám phá Ninh Bình: Vùng đất với nền ẩm thực độc đáo

Ninh Bình – một viên ngọc quý của Việt Nam là điểm dừng chân lý tưởng để tìm hiểu về lịch sử và văn hóa. Nơi đây còn khiến du khách say mê bởi một nền ẩm thực độc đáo, vừa dân dã, vừa tinh tế.

Top đặc sản tại Ninh Bình 

Dưới đây là một số món ngon nổi bật, được chế biến từ những nguyên liệu địa phương, mang đậm dấu ấn của vùng đất cố đô.

Xôi trứng kiến Nho Quan

Xôi trứng kiến là món ăn độc đáo chỉ xuất hiện vào mùa xuân khi trứng kiến non được thu hoạch từ những cánh rừng ở Nho Quan. Nguyên liệu chính là trứng kiến, gạo nếp cái hoa vàng, hành phi, và mỡ lợn. 

Trứng kiến sau khi thu hoạch phải được làm sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ tạp chất và đất cát. 

Bánh trôi Ninh Bình

Bánh trôi Ninh Bình mang một nét độc đáo riêng nhờ sự kết hợp của lá cúc mốc. Lá cúc mốc sau khi hái về được giã nhuyễn, vắt lấy nước để trộn cùng bột gạo nếp, tạo nên lớp vỏ bánh xanh nhạt và mùi thơm dịu. Nhân bánh thường là đậu xanh nấu chín, giã mịn rồi xào với đường. 

Bánh được nặn thành viên tròn nhỏ, sau đó luộc trong nước sôi. Khi bánh nổi lên bề mặt nước, người làm nhanh tay vớt ra và thả vào nồi nước đường nấu cùng gừng tươi. Nước đường được đun sao cho vừa đủ ngọt, hơi cay nhẹ từ gừng, giúp cân bằng vị giác.

Cá kho gáo

Cá kho gáo là cá tươi – thường là cá trắm hoặc cá chép – được làm sạch, cắt khúc, tẩm ướp gia vị như nước mắm, tiêu, hành, tỏi. Quả gáo, với lớp vỏ xanh mịn, được thái lát mỏng, tận dụng vị chua tự nhiên để thay thế các loại giấm hoặc chanh.

Trong quá trình kho, cá được xếp xen kẽ với lát gáo, thêm nước mắm, nước hàng và một ít nước lạnh. 

Miến lươn

Miến lươn là món ăn với lươn được chọn từ những con tươi, chắc thịt, làm sạch nhớt bằng nước chanh hoặc giấm, sau đó lọc lấy phần thịt. Phần thịt lươn được tẩm ướp gia vị, chiên giòn hoặc xào mềm, tùy theo khẩu vị.

Nước dùng ninh từ xương lươn cùng các loại củ như hành, gừng, và gia vị, mang lại vị ngọt tự nhiên. Miến dong – loại miến được làm thủ công từ củ dong riềng – được trụng sơ qua nước sôi, sau đó chan nước dùng nóng hổi. 

Gỏi cá nhệch

Cá nhệch tươi, sau khi được làm sạch lớp nhớt bằng nước vôi hoặc tro bếp, được thái lát mỏng, ngâm với nước chanh để tái chín và khử mùi tanh. Phần thính được làm từ gạo rang vàng, xay nhuyễn, trộn đều với cá. 

Phần quan trọng không thể thiếu của món gỏi cá nhệch là nước chấm. Được làm từ mẻ, gừng, ớt, tỏi và một số gia vị đặc biệt, nước chấm gỏi cá nhệch có vị chua nhẹ, cay nồng, vừa đậm đà, vừa thanh mát. 

Măng chua nấu thịt dê

Măng chua nấu thịt dê là món canh thanh mát nổi tiếng với thịt dê núi. Măng chua được hái từ rừng, cắt khúc nhỏ và ngâm với nước để giảm độ chua gắt. Thịt dê, sau khi được sơ chế kỹ để loại bỏ mùi hôi đặc trưng, được thái lát mỏng, ướp với gừng, hành, và gia vị.

Món canh được nấu bằng cách xào sơ thịt dê, sau đó cho nước dùng vào đun sôi. Khi nước sôi, măng chua được thêm vào, đun nhỏ lửa để măng mềm và thịt dê chín kỹ. 

Bánh lá Nho Quan

Bánh lá là món ăn truyền thống làm từ bột gạo nếp mịn, thơm và nhân đậu xanh hoặc thịt mộc nhĩ. Phần bột được nhào kỹ để tạo độ mềm và dẻo, sau đó bọc lấy phần nhân được xào vừa chín tới. Bánh được gói cẩn thận trong lá chuối xanh tươi, hấp trên lửa nhỏ. 

Khi bóc lớp lá chuối, bánh hiện ra với màu trắng ngà, hương thơm nhẹ của gạo nếp và lá chuối hòa quyện. 

Gỏi cuốn tôm thịt

Gỏi cuốn tôm thịt là món ăn mang tính thanh nhẹ nhưng vẫn rất đặc trưng trong bức tranh ẩm thực Ninh Bình. Nguyên liệu chính gồm tôm tươi và thịt lợn, được luộc chín tới để giữ độ ngọt tự nhiên. Rau sống như xà lách, rau mùi, và hẹ được rửa sạch, sắp xếp cùng bún tươi.

Khi cuốn, từng nguyên liệu được xếp ngay ngắn để giữ hình dáng đẹp mắt, sau đó cuốn chặt tay thành từng chiếc gỏi nhỏ. Nước chấm – yếu tố quyết định hương vị của món ăn – được pha chế từ nước mắm ngon, tỏi, ớt, chanh, và một chút đường. Gỏi cuốn tôm thịt khi ăn mang đến cảm giác thanh mát từ rau sống, vị ngọt tự nhiên của tôm thịt và hương vị đậm đà từ nước chấm, khiến thực khách không thể cưỡng lại.

Cua đồng rang lá lốt

Cua đồng rang lá lốt là món ăn dân dã, gợi nhớ đến bữa cơm quê hương yên bình. Những con cua đồng nhỏ được làm sạch, tẩm ướp gia vị như mắm, tiêu, và hành băm. Lá lốt tươi được thái sợi nhỏ, chuẩn bị để rang cùng cua.

Khi chế biến, cua được rang trên lửa vừa đến khi chuyển màu vàng giòn, sau đó cho lá lốt vào đảo đều. Lá lốt với mùi thơm đặc trưng, quyện với vị giòn tan của cua, tạo nên một món ăn thơm ngon, đậm đà. Cua đồng rang lá lốt thường được dùng làm món ăn chính hoặc món nhậu, khi thưởng thức cùng cơm nóng hoặc bia lạnh đều vô cùng hấp dẫn.

Ốc hấp lá gừng

Ốc núi Ninh Bình là một nguyên liệu đặc biệt, thường được bắt từ các vùng núi đá vôi. Thịt ốc dai ngọt và giàu dinh dưỡng, rất phù hợp để chế biến món ốc hấp lá gừng. Sau khi được làm sạch kỹ càng để loại bỏ bùn đất, ốc được tẩm ướp với gừng, sả, và một chút gia vị như muối, mắm, và tiêu để khử mùi tanh, đồng thời tăng thêm hương vị.

Ốc được hấp chín cùng lá gừng, tạo nên mùi thơm nồng đặc trưng lan tỏa. Khi thưởng thức, thịt ốc ngọt giòn hòa quyện với hương thơm cay nhẹ của gừng. Món ăn thường được chấm với nước mắm pha tỏi, ớt, chanh, mang đến vị đậm đà, thơm ngon.