Cao Bằng không chỉ níu chân du khách bởi non nước hữu tình và di sản lịch sử, mà còn gây thương nhớ với những phiên chợ vùng cao rực rỡ sắc màu. Chợ phiên vừa là nơi buôn bán trao đổi hàng hóa, vừa là dịp gặp gỡ, giao lưu, gắn kết cộng đồng, để lại trong lòng du khách những trải nghiệm văn hóa chân thực và đậm đà bản sắc miền sơn cước.

Đôi nét về chợ phiên tại Cao Bằng

Chợ phiên ở Cao Bằng từ lâu đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng, phản ánh rõ đời sống sinh hoạt và tâm hồn của đồng bào các dân tộc miền núi. Mỗi phiên chợ thường họp theo ngày âm lịch, sáng sớm tinh mơ bà con từ khắp bản làng đổ về, mang theo nông sản, gia súc, sản vật núi rừng. Người đi chợ không chỉ để mua những món đồ cần thiết mà gia đình không tự làm ra được như muối, dầu hỏa, kim chỉ, đèn dầu, mì tôm, mà quan trọng hơn còn để gặp gỡ, trò chuyện và gắn kết cộng đồng.

Không gian chợ phiên mộc mạc nhưng đầy màu sắc, nơi những tiếng cười nói, tiếng mời chào hòa cùng âm thanh núi rừng tạo nên bức tranh sống động. Đây cũng là nơi trai gái bản làng có dịp giao duyên, hát lượn, hát then, trao gửi tình cảm. Với du khách, dạo bước trong chợ phiên Cao Bằng là cơ hội khám phá bản sắc văn hóa vùng cao, thưởng thức đặc sản dân dã và cảm nhận sự thân thiện, hồn hậu của người dân. Chợ phiên vì thế còn góp phần quảng bá hình ảnh Cao Bằng, đưa nét đẹp văn hóa dân tộc đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.

Thời gian tổ chức của các chợ phiên Cao Bằng

Chợ phiên Cao Bằng thường được tổ chức theo lịch cố định, cứ năm ngày một phiên tính theo âm lịch. Nhờ vậy, người dân trong vùng và du khách dễ dàng sắp xếp thời gian tham gia. Một số chợ tiêu biểu có thể kể đến như chợ Quảng Uyên... họp vào các ngày có số cuối 1 và 6; trong khi chợ Trùng Khánh và Bảo Lạc lại diễn ra vào những ngày có số cuối 5 và 0 trong tháng.

Cụ thể hơn, chợ huyện Trùng Khánh tấp nập vào các ngày 5, 10, 15, 20 và 25 âm lịch, còn chợ Pò Tấu lại họp vào các ngày 1, 6, 11, 16, 21 và 26 âm lịch. Việc duy trì lịch phiên chợ cố định không chỉ bảo đảm hoạt động trao đổi hàng hóa thuận tiện mà còn giúp gìn giữ nét văn hóa lâu đời, nơi đồng bào các dân tộc gặp gỡ, giao lưu và duy trì truyền thống gắn kết cộng đồng nơi miền sơn cước.

Những trải nghiệm hấp dẫn khi đến với chợ phiên Cao Bằng

Ghé qua những gian hàng đặc sắc

Chợ phiên Cao Bằng nổi bật bởi những mặt hàng mang đậm hơi thở vùng cao, khác biệt hẳn với các khu chợ miền xuôi. Ở đây, bạn dễ dàng bắt gặp những gian hàng thổ cẩm sặc sỡ của người Mông, Nùng với váy áo, khăn choàng, chăn thêu tinh xảo, hay những món đồ xinh xắn như túi, ví được làm thủ công. Cùng với đó là các loại nhạc cụ dân tộc như khèn, sáo, chiêng, trống, tất cả đều được chế tác từ tre, gỗ, đồng bởi bàn tay khéo léo của người bản địa. Đặc biệt, những vật dụng phục vụ lao động hằng ngày như dao rèn, lưỡi mác, liềm, gùi mây tre cũng được bày bán, phản ánh rõ nét sự gắn bó giữa con người với núi rừng.

Ngoài thủ công mỹ nghệ, chợ phiên còn là thiên đường nông sản sạch. Người dân mang đến gạo nếp thơm dẻo, ngô hạt vàng óng, rau củ quả rừng xanh mướt, mật ong ngọt lành, nấm hương, mộc nhĩ, thậm chí cả trâu bò, lợn gà nuôi thả tự nhiên. Du khách cũng có thể chọn mua đặc sản Cao Bằng để làm quà như bánh khảo, lạp sườn hun khói, miến dong Phia Đén, chè giảo cổ lam, hay hạt dẻ Trùng Khánh nổi tiếng.

Thưởng thức ẩm thực vùng cao 

Một trong những trải nghiệm hấp dẫn nhất khi đến chợ phiên Cao Bằng là dừng chân thưởng thức những món ăn dân dã ngay tại chợ. Giữa không gian se lạnh của núi rừng, làn khói bếp nghi ngút từ những quán ăn đơn sơ khiến ai đi qua cũng khó lòng cưỡng lại. Các món ăn nơi đây vừa quen vừa lạ, được chế biến từ nguyên liệu địa phương nên giữ trọn hương vị núi rừng. Nổi bật có phở chua với bánh phở dai, thịt ba chỉ rán giòn, khoai thái lát, gan heo, rau thơm và nước dùng chua thanh đặc trưng. Bánh cuốn Cao Bằng ăn kèm bát nước canh xương ngọt thanh cũng là một trải nghiệm ẩm thực khó quên.

Bên cạnh đó, chợ phiên còn là nơi bạn có thể nếm thử những món độc đáo ít nơi nào có. Vịt quay 7 vị thơm lừng mật ong, lợn sữa nướng vàng giòn hấp dẫn, bánh ngải cứu mềm dẻo, bánh trứng kiến béo ngậy, bánh áp chao giòn rụm, hay mèn mén làm từ ngô xay mịn, tất cả đều mang đậm phong vị Cao Bằng. Những hàng ăn giản dị nhưng luôn đông khách không chỉ phục vụ người dân đi chợ mà còn chào đón du khách phương xa. Vừa ngồi bên bếp than hồng, vừa thưởng thức món ngon vùng cao, bạn sẽ cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi và hồn hậu của con người miền biên viễn.

Hòa mình vào hoạt động văn hóa giao lưu cộng đồng

Chợ phiên Cao Bằng không đơn thuần chỉ để mua bán, mà còn là nơi hội tụ của nhiều sắc màu văn hóa. Đây là dịp đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông gặp gỡ, giao lưu, trao đổi chuyện làm nương rẫy, dựng vợ gả chồng hay chia sẻ những tin tức trong bản làng. Đi giữa chợ phiên, du khách dễ bắt gặp tiếng khèn Mông vang vọng, tiếng hát sli, lượn, then da diết của người Tày, Nùng hòa lẫn vào tiếng cười nói rộn ràng. Những thiếu nữ má hồng, trong bộ váy áo thổ cẩm rực rỡ, e ấp trao ánh nhìn duyên dáng, tạo nên khung cảnh vừa nhộn nhịp vừa nên thơ.

Với du khách, đây là cơ hội quý giá để tiếp xúc trực tiếp với đời sống tinh thần của người dân miền núi. Không cần cầu kỳ, chỉ qua vài câu chuyện bên quán rượu ngô hay khi cùng nhau thưởng thức bát phở chua nóng hổi, bạn sẽ hiểu hơn về sự thật thà, nồng hậu và mến khách của người Cao Bằng. Chợ phiên cũng chính là nơi lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa phi vật thể, giúp bản sắc các dân tộc không bị mai một. 

Một số chợ phiên nổi tiếng tại Cao Bằng

Chợ phiên Nước Hai

Đây được xem là chợ phiên lớn và nhộn nhịp nhất ở Cao Bằng, xuất hiện dày đặc trên các video, phóng sự khi nhắc đến chợ phiên vùng cao Đông Bắc. Ngay từ sáng sớm, từng dòng người từ khắp bản làng đã gùi ngô, thóc, rau rừng, mật ong, gà vịt xuống chợ, tạo nên bầu không khí sôi động. Đến với chợ Nước Hai, du khách sẽ được hòa mình vào nhịp sống rộn ràng, khám phá những gian hàng bày bán đủ loại nông sản, thổ cẩm, nhạc cụ dân tộc và các món đồ thủ công giản dị. Không gian nơi đây mang lại cảm giác gần gũi, khác hẳn với suy nghĩ rằng vùng Đông Bắc chỉ toàn núi rừng hoang sơ.

Chợ phiên Trùng Khánh

Chợ phiên Trùng Khánh được tổ chức tại nơi nổi tiếng với danh thắng thác Bản Giốc và đặc sản hạt dẻ. Không chỉ là điểm mua bán nông sản, phiên chợ này còn được biết đến với cái tên vui là “chợ phiên xách lợn”, bởi số lượng lợn được trao đổi ở đây thuộc hàng nhiều nhất Cao Bằng. Người dân mang theo lợn bản, lợn đen, lợn Mường để bán, còn thương lái từ khắp nơi kéo về tấp nập. Đặc biệt, khi đến chợ Trùng Khánh, du khách không nên bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món vịt quay Trùng Khánh trứ danh, với lớp da vàng óng, thịt mềm thơm đậm đà gia vị. Không khí chợ đông vui, vừa náo nhiệt vừa mang đậm bản sắc vùng cao, chắc chắn sẽ khiến bạn nhớ mãi.

Chợ phiên Trà Lĩnh

Nếu Trùng Khánh nổi tiếng là chợ “xách lợn” thì Trà Lĩnh lại là chợ “trâu bò” lớn nhất Cao Bằng, nơi mỗi phiên có thể giao dịch tới cả nghìn con. Đây là điểm hẹn của thương lái khắp vùng kéo về để chọn mua trâu bò, phục vụ sản xuất nông nghiệp hoặc chăn nuôi. Khung cảnh chợ vô cùng đặc biệt, khi số lượng trâu bò còn đông hơn cả người đi chợ, tạo nên hình ảnh hiếm thấy ở những nơi khác. Với du khách, đây là một trải nghiệm độc đáo, vừa lạ mắt vừa thú vị, nhưng cũng cần lưu ý không nên mặc đồ đỏ khi đến chợ để tránh kích thích đàn trâu bò.

Chợ phiên Cao Bằng là điểm hẹn văn hóa, nơi người dân gửi gắm tình cảm, giữ gìn phong tục và thắp sáng bản sắc ngàn đời. Với du khách, mỗi phiên chợ là một bức tranh sống động, nơi có sắc màu thổ cẩm, hương vị đặc sản, tiếng hát dân ca và nụ cười thân thiện của người miền núi. Ghé một phiên chợ vùng cao Cao Bằng, bạn sẽ mang về không chỉ là món quà quê giản dị mà còn là trải nghiệm khó quên về con người và văn hóa nơi miền biên viễn.