1. Đôi nét về chùa Phúc Lâm Bắc Ninh

Chùa Phúc lâm tọa lạc tại huyện Tiên Du, Bắc Ninh, nổi tiếng là một trong những ngôi chùa cổ kính, mang đậm dấu ấn văn hóa - tâm linh nhất nơi đây. Ngôi chùa không chỉ là nơi thờ Phật linh thiêng mà còn là một trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng quan trọng của người dân địa phương. Với lịch sử lâu đời, kiến trúc độc đáo và cảnh quan thanh tịnh, chùa Phúc Lâm trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách và Phật tử thập phương. Hằng năm, chùa Phúc Lâm đón tiếp đông đảo du khách đến chiêm bái, cầu nguyện và tham gia các hoạt động lễ hội truyền thống. Đặc biệt, vào các dịp lễ lớn như rằm tháng Giêng, lễ Vu Lan, ngày Phật Đản, chùa tổ chức nhiều nghi thức tâm linh như tụng kinh, cầu an, phóng sinh… Vì vậy, nếu có dịp tới Bắc Ninh, du khách nhất định nên ghé qua nơi này nhé!

2. Thời điểm lý tưởng để vãn cảnh chùa Phúc Lâm

Bắc Ninh sở hữu khí hậu nhiệt đới gió mùa với 4 mùa rõ rệt cùng nhiều kiểu thời tiết, khí hậu khác nhau. Để có những trải nghiệm trọn vẹn tại chùa Phúc Lâm, du khách nên lựa chọn những thời điểm phù hợp như:

Mùa xuân (từ tháng 1 đến tháng 3 âm lịch): Đây là thời điểm lý tưởng nhất để vãn cảnh chùa với không khí mùa xuân trong lành, cây cối xanh tươi, hoa nở rực rỡ càng làm cho khung cảnh chùa thêm phần thiêng liêng và thơ mộng.

Mùa lễ Vu Lan (tháng 7 âm lịch): Đây là thời điểm diễn ra lễ Vu Lan báo hiếu, một trong những dịp quan trọng của Phật giáo. Đến chùa vào dịp này, du khách không chỉ được tận hưởng không gian thanh tịnh mà còn có cơ hội tham gia các nghi lễ ý nghĩa như lễ cầu siêu, tụng kinh, phóng sinh, thể hiện lòng hiếu kính đối với cha mẹ, tổ tiên.

Mùa thu (tháng 9 – tháng 11 dương lịch): Thời tiết dịu nhẹ, mát mẻ, bầu trời trong xanh, rất thích hợp để vãn cảnh chùa, chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính và hòa mình vào thiên nhiên tĩnh lặng.

Ngoài ra, vào những ngày mùng 1 hoặc ngày Rằm hàng tháng, du khách có thể tới chùa để chiêm bái và cầu bình an, tìm kiếm sự thanh tịnh trong tâm hồn. 

3. Di chuyển tới chùa Phúc Lâm bằng phương tiện nào

Với vị trí thuận lợi ở huyện Tiên Du, du khách có thể sử dụng nhiều loại phương tiện khác nhau để di chuyển tới chùa như:

Ô tô hoặc xe máy cá nhân: Nếu bạn là người yêu thích tự do và chủ động trên đường đi, hãy di chuyển tới chùa bằng xe cá nhân. Đường đến chùa khá thuận lợi, dễ đi, đặc biệt với những ai đi bằng xe máy, có thể tận hưởng không khí trong lành và cảnh sắc đồng quê yên bình trên đường.

Xe khách hoặc xe bus: Đây là lựa chọn an toàn và tiết kiệm để tới chùa dành cho du khách không muốn tự lái xe hoặc đi cùng nhóm đông người. 

Taxi: Phù hợp cho những ai muốn di chuyển nhanh chóng và thoải mái mà không cần lo lắng về đường đi. Đây cũng là phương tiện lý tưởng nếu đi theo nhóm nhỏ từ 3 – 4 người, có thể chia sẻ chi phí, vừa tiện lợi vừa tiết kiệm thời gian. 

4. Vài nét về vẻ đẹp kiến trúc và cảnh quan chùa

Bố cục tổng thể hài hòa mang kiến trúc Phật giáo truyền thống

Chùa Phúc Lâm không chỉ là điểm đến văn hóa nổi tiếng mà còn gây ấn tượng với du khách bởi bố cục hài hòa mang đậm nét truyền thống. Được xây dựng theo bố cục chữ Công (I) - kiểu kiến trúc phổ biến trong các chùa cổ Việt Nam, chùa gồm ba khu vực chính: tiền đường, thiêu hương và thượng điện, tạo nên không gian thờ tự trang nghiêm, linh thiêng. Tiền đường là khu vực phía trước, nơi Phật tử dâng hương, làm lễ; thiêu hương nằm ở gian giữa, kết nối với thượng điện, là nơi đặt các bức hoành phi, câu đối và bàn thờ các vị Bồ Tát; thượng điện là nơi quan trọng nhất, thờ Tam Thế Phật cùng nhiều pho tượng linh thiêng khác, thể hiện sự từ bi và giác ngộ của đạo Phật. Các hạng mục trong chùa đều được sắp xếp theo trục chính Bắc – Nam, tuân thủ nguyên tắc phong thủy, đảm bảo sự cân đối, trang nghiêm, đồng thời kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên, mang lại không gian thiền tịnh, thanh tịnh và an nhiên cho mọi du khách và Phật tử. 

Cổng Tam Quan uy nghiêm

Cổng Tam Quan là nơi đầu tiên dẫn lối để du khách khám phá vẻ đẹp bên trong chùa, mang đậm ý nghĩa tâm linh sâu sắc, biểu tượng cho sự giác ngộ và thanh tịnh. Được xây dựng theo kiểu tam quan truyền thống, cổng gồm ba lối đi riêng biệt: cửa chính giữa rộng nhất, thường dành cho các bậc cao tăng, tượng trưng cho con đường trung đạo; hai cửa nhỏ hai bên dành cho Phật tử và khách hành hương, thể hiện triết lý về những con đường khác nhau hướng đến giác ngộ trong đạo Phật. Ngoài ra, cổng chùa còn được xây dựng kiên cố với cột trụ bằng đá vững chắc, chạm khắc hoa văn rồng bay, mây cuộn tinh xảo và mái cổng cong vút hình đầu đao, lợp ngói mũi hài cổ kính, trên đỉnh trang trí các linh vật như long (rồng), quy (rùa), phụng (phượng hoàng) – biểu trưng cho sự trường tồn và thịnh vượng của Phật pháp. Đặc biệt, phía trước Tam Quan, những bức tượng linh thú bằng đá như hổ, kỳ lân, có nhiệm vụ canh giữ chốn thiền môn, xua đuổi tà khí, mang lại sự thanh tịnh cho ngôi chùa. Với những họa tiết được chạm khắc tinh xảo như vậy, đây chính là điểm nhấn kiến trúc đầu tiên của chốn thiền môn thanh tịnh chùa Phúc Lâm du khách được chiêm ngưỡng. 

 

Chính điện rộng lớn, uy nghi

Đi qua Tam Quan, du khách có thể tới chính điện - trung tâm của chùa, nơi diễn ra những nghi lễ quan trọng và là không gian thờ tự linh thiêng bậc nhất. Được xây dựng theo lối kiến trúc "nội công ngoại quốc", chính điện gồm ba gian, hai chái, mái cong hình đầu đao uyển chuyển, tạo nên vẻ đẹp cổ kính, thanh thoát nhưng vẫn đầy uy nghi. Toàn bộ hệ thống cột, kèo, xà ngang đều được làm từ gỗ lim quý, chạm khắc tinh xảo với các họa tiết rồng, phượng, mây trời – biểu tượng của sự thịnh vượng và trường tồn, kết hợp với mái chùa được lợp ngói mũi hài càng làm tăng vẻ đẹp cổ kính của chùa. Ngoài ra, không gian bên trong chính điện rộng rãi, thoáng đãng và là nơi đặt tượng Quan Thế Âm Bồ Tát, Đức Ông, Hộ Pháp, Thập Bát La Hán – mỗi pho tượng đều được chế tác tinh xảo từ gỗ mít, gỗ dổi hoặc đá xanh nguyên khối, sơn son thếp vàng lộng lẫy, mang lại cảm giác linh thiêng và uy nghiêm. Nơi đây không chỉ là nơi thờ thần Phật mà còn là biểu tượng của tâm linh, văn hóa và nghệ thuật Phật giáo Việt Nam, thể hiện sự giao hòa giữa kiến trúc truyền thống và không gian thiền tịnh.

Các công trình phụ trợ nổi bật

Bên cạnh chính điện uy nghiêm, chùa Phúc Lâm còn sở hữu hệ thống công trình phụ trợ được xây dựng hài hòa, tạo thành một tổng thể kiến trúc Phật giáo hoàn chỉnh. Nếu gác chuông chùa gây ấn tượng với kiểu lầu hai tầng mái cong, với bốn cột gỗ lim lớn vững chắc nâng đỡ và quả đại hồng chung to lớn chạm khắc hoa văn rồng mây tinh xảo thì nhà tổ phía sau chính điện lại đơn giản với kết cấu ba gian, mái lợp ngói cổ, bên trong bài trí tượng các vị tổ sư cùng kinh văn Phật giáo cổ được lưu giữ cẩn thận. Ngoài ra, chùa Phúc Lâm còn có một hành lang ở hai bên chính điện gọi là hành lang La Hán, đặt Thập Bát La Hán – mỗi vị La Hán có một tư thế, biểu cảm khác nhau, tượng trưng cho những cung bậc cảm xúc và trạng thái giác ngộ trong quá trình tu hành, vô cùng ấn tượng. Bên cạnh đó, chùa còn có nhà khách, khu giảng pháp, trai đường (nhà ăn chay), phục vụ nhu cầu tu học, hành lễ của Phật tử và du khách thập phương. Tất cả công trình trên kết hợp tạo nên không gian chùa thanh tịnh, giúp du khách có đa dạng trải nghiệm Phật pháp ý nghĩa. 

Không gian chùa thoáng mát, thanh tịnh

Không chỉ có những công trình kiến trúc cổ kính, chùa Phúc Lâm còn sở hữu không gian thoáng mát, thanh tịnh với những hàng cây đại thụ rợp bóng, mang tới sự mát mẻ và bình yên. Đi qua cổng tam quan, du khách có thể dạo bước trên khoảng sân lát gạch đỏ rộng lớn để tới hồ nước trong veo trước chính điện, vừa để ngắm cảnh, vừa để tận hưởng không khí trong lành, thanh lọc tâm hồn để an nhiên hơn. Một trong những điểm nhấn đặc biệt của không gian chùa là vườn thiền, nơi được bố trí những phiến đá khắc kinh văn, những lối đi nhỏ rải sỏi, bao quanh bởi những cây bồ đề, tùng, trúc xanh mát. Khi dạo bước trong khu vườn, du khách có thể lắng nghe tiếng chuông chùa ngân vang trong gió, tiếng chim hót líu lo trên tán cây, tất cả tạo nên một không gian thiền tịnh tuyệt đối, giúp con người dễ dàng buông bỏ muộn phiền, hòa mình vào sự thanh khiết của thiên nhiên và Phật pháp. 

5. Những hoạt động ý nghĩa tại chùa Phúc Lâm

Giữa không gian thanh tịnh của chùa, du khách có thể tham gia nhiều hoạt động ý nghĩa như:

Tham gia lễ hội truyền thống: Hằng năm du khách có thể tới chùa Phúc Lâm để tham gia những lễ hội như lễ Phật Đản (rằm tháng 4 âm lịch), lễ Vu Lan báo hiếu (rằm tháng 7 âm lịch), lễ cầu an – cầu siêu đầu năm (rằm tháng Giêng)… với các hoạt động ý nghĩa.

Hoạt động tu học, giảng pháp, chia sẻ giáo lý: Chùa Phúc Lâm là nơi thường xuyên tổ chức các khóa tu ngắn ngày và dài ngày dành cho Phật tử ở nhiều độ tuổi. Du khách có thể đăng ký tham gia để hiểu sâu hơn về giáo lý nhà Phật, từ đó ứng dụng vào cuộc sống để giảm bớt tham – sân – si, sống vị tha và bao dung hơn.

Hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ cộng đồng: Không chỉ là nơi tu hành, chùa Phúc Lâm còn là điểm kết nối những tấm lòng thiện nguyện. Chùa thường xuyên tổ chức các chương trình từ thiện để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Du khách có thể tham gia để góp sức vào hành động cao đẹp này. 

6. Một số địa điểm du lịch gần chùa Phúc Lâm

Sau khi chiêm bái, vãn cảnh chùa Phúc Lâm, du khách có thể di chuyển đến một số điểm đến lân cận để đa dạng trải nghiệm du lịch Bắc Ninh như:

Chùa Phật Tích - cách đó 10km

Đền Đô - cách đó 12km

Làng tranh Đông Hồ - cách đó 15km

Làng gốm Phù Lãng - cách đó 20km

Thành cổ Bắc Ninh - cách đó 10km

Chùa Phúc Lâm là điểm đến du lịch tâm linh nổi bật tại Bắc Ninh, hứa hẹn sẽ mang tới cho du khách những phút giây thanh tịnh, tĩnh tâm. Nếu có dịp tới Bắc Ninh, du khách đừng bỏ lỡ điểm đến này nhé!