Nhắc đến Huế là nhắc đến khung cảnh thành phố trữ tình, luôn mang dáng dấp buồn man mác trong chiều mưa của nàng thiếu nữ chờ người yêu. Huế còn hiện lên với địa phương là cái nôi của những con người phồn hậu, thân thiện, là gốc của những món ẩm thực ngon, nơi của những con ngư. 

Không chỉ là bún bò, nem lụi, cơm hến mà ở Huế còn có bánh Pháp Lam cung đình - một trong những loại bánh cổ truyền không thể thiếu trong các dịp đặc biệt. 

Bánh Pháp Lam có mặt từ lúc nào?

Món bánh đặc sản xứ buồn này còn có tên gọi khác là bánh ngũ sắc, bánh lăn, bánh bó. Món bánh Pháp Lam được chế biến thủ công, tỉ mỉ dưới đôi bàn tay tài hoa của người nghệ nhân Huế. 

Ở Huế, không một ai biết chính xác nguồn gốc của món bánh này xuất hiện từ lúc nào. Nhưng, bánh Pháp Lam có xuất phát từ cung đình Huế. Ở đất Cố đô, các nhà vườn truyền thống sẽ có không gian rộng, trồng nhiều loại cây khác nhau. Chính vì vậy, khi trái cây chín, người dân sẽ giữ lại và cắt nhỏ, sau đó được đem phơi khô trên gác bếp, phơi nắng. 

Phần hoa quả chín sau khi được phơi khô đạt đủ độ sẽ được người dân cắt nhỏ tạo thành mứt, sử dụng lâu dài. Cách làm này xuất phát từ thời ông bà khi xưa nghĩ ra, vừa để tiết kiệm vừa tận dụng nguyên liệu để tạo ra những món ăn ngon. 

Dẫu nguồn gốc và cách làm đã có từ trước, nhưng theo các nhà nghiên cứu bánh Pháp Lam được mới được gọi tên trong thời gian gần đây. Cách phối màu sắc của bánh đẹp, hài hòa từ phần vỏ hộp, tương đồng với nghệ thuật Pháp Lam - loại hình nghệ thuật thể hiện trên gốm thịnh hành triều đại nhà Nguyễn. Từ đó, cái tên bánh Pháp Lam Cung đình Huế ra đời, được nhiều người biết đến hơn. 

Bánh Pháp Lam được chế biến ra sao?

Để tạo nên món bánh từng dùng để tiến Vua này, người nghệ nhân cần phải kiên nhẫn, tỉ mỉ. Phần nhân của bánh được làm từ các nguyên liệu đa dạng như: mứt trái cây dưa leo sấy, mứt bí đao, mứt đu đủ, mứt vỏ quýt, mứt chuối, mứt gừng, mứt cà rốt... 

Nghệ nhân sẽ đem các nguyên liệu đi ngâm với nước đường, rim trên lửa nhỏ từ 3 đến 4 tiếng cho đến khi keo lại, dẻo và có độ giòn để làm nhân. Tiếp đến, phần vỏ bánh sẽ được làm từ bột nếp đã đảo qua với lá dứa để có độ thơm. Sau đó, phần bột sẽ được rải lên trên các loại mứt, nhào nặn đến độ nhân mứt và bột tạo ra độ kết dính ổn định hình vuông vức. Bước tiếp theo, các nghệ nhân sẽ mang những khối bột nếp kết hợp với nhân mứt, cắt thành từng lát mỏng vừa phải sau đó mang gói lại.

Không chỉ cần khéo léo và tỉ mỉ ở phần nhân, mà công đoạn làm vỏ hộp bánh cũng cần người nghệ nhân chú tâm cực độ. Người ta sẽ sử dụng 6 mảnh giấy ghép lại. Giấy dùng làm vỏ bánh là loại giấy màu truyền thống của làng Thanh Tiên vốn nổi tiếng với nghề làm hoa giấy. Từng đoạn màu sẽ được phối theo quy luật chiều dài nhất định, lồng vào nhau một cách khéo léo tạo nên những hộp bánh rực rỡ sắc màu. 

Cách thưởng thức bánh Pháp Lam? 

Để thưởng thức bánh Pháp Lam một cách đúng chuẩn, bạn cần một tách trà nóng để cân bằng hương vị ngọt của các loại mứt và giảm cảm giác ngán. Bởi vì bánh Pháp Lam cung đình Huế được làm từ mứt trái cây kết hợp với bột nếp, sản phẩm cuối cùng có độ dẻo và vị ngọt nhẹ, với hương thơm thoang thoảng của các loại mứt. Khi cắn một miếng bánh Pháp Lam, bạn sẽ ngay lập tức cảm nhận được vị ngọt dịu và mềm mại, cùng với chút béo từ bột nếp.