Đền Hùng ở Phú Thọ - nơi thờ tự chính 18 vị vua Hùng nằm trên mảnh đất địa linh nhân kiệt là  điểm đến thu hút dòng người về trẩy hội mỗi năm rất đông. 

Giới thiệu khái quát về đền Hùng Phú Thọ 

Đền Hùng tọa lạc tại thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Địa điểm tâm linh này là nơi thờ tự các vị vua Hùng có công gây dựng đất nước - Tổ tiên dân tộc Việt Nam thời xưa. Khi xưa, vùng đất này cũng là trung tâm của nước Văn Lang, giữa 2 dòng sông giống như dãy hào thiên nhiên khổng lồ bao bọc lấy cố đô xưa của các vua Hùng. 

Hiện nay, dấu vết cư trú của dân cư thời đại các vua Hùng còn để lại ở hàng chục di chỉ khảo cổ học, phân bố từ huyện Lâm Thao, tới ngã ba Bạch Hạc, Việt Trì. Toàn bộ di chỉ đó là minh chứng cho một thời đại, với nghề luyện kim đồng thay và trồng lúa nước của nền văn minh nông nghiệp. 

 

Các đền thờ vua Hùng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh (hay còn được gọi là núi Cả, núi Hùng, núi Hy Cương...), có độ cao 175m so với mặt nước biển. Trước đây nơi này là cánh rừng già nhiệt đới, hiện giờ núi Hùng vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, hùng dũng giữa đất trời, đa dạng sinh vật từ 150 loài thảo mộc, 25 họ, trong đó còn lại một số cây đại thụ như đa, thông, thiên tuế... 

Nếu có cơ hội quan sát từ xa, bạn sẽ thấy núi Hùng như một con rồng hướng về phía Nam, thân mình uốn thành núi Trọc, núi Vặn và núi Pheo. Toàn bộ khung cảnh hùng vĩ, đất thiêng sơn thủy tụ hội nên đã chọn về đây đóng đô, sau trở thành nơi thờ tự các vị vua Hùng. Khu di tích Đền Hùng Phú Thọ có tổng diện tích 845ha, khuôn viên gồm 4 đền, 1 chùa và 1 lăng.

Địa điểm đền Hùng và giờ đóng/mở cửa 

Địa chỉ đền Hùng Phú Thọ: Thôn Lạc Hồng, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. 

Điện thoại liên hệ: 0210 3860 026. 

Giờ đóng mở cửa: 7h - 18h (Bảo tàng Hùng Vương mở cửa từ 7h - 18h. 

Thời gian nào diễn ra lễ hội và thích hợp tham qua đền Hùng 

Trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 theo lịch Âm, sau khi Tết Nguyên đán đã qua, là thời điểm lý tưởng nhất để bạn ghé thăm đền Hùng. Lúc này, thời tiết rất dễ chịu với những cơn mưa xuân nhẹ nhàng, tạo nên bức tranh thơ mộng. Đồng thời, đây cũng là thời điểm diễn ra mùa lễ hội tại Đền Hùng, với không khí sôi động và nhiều hoạt động thú vị diễn ra.

Giá vé tham quan

Vé vào tham quan bảo tàng Hùng Vương: 15.000 VNĐ/người.

Vé đi xe điện tham quan Đền Hùng: 50.000 VNĐ/người.

Vé tham quan các đền trong khuôn viên: 10.000 VNĐ/người.

Kiến trúc nổi bật của đền Hùng 

Cổng đền 

Cổng Đền Hùng được thiết kế theo kiến trúc truyền thống, có dạng mái vòm và được trang trí với những họa tiết lưỡng long chầu nguyệt tinh xảo, tạo nên một không gian uy nghiêm. Cổng cao 2 tầng, có chiều cao đạt 8.5 mét và chiều rộng 4.5 mét. Ở trung tâm của cổng có đặt một bức tấm lớn, trên đó khắc bốn chữ Hán "Cao Sơn Cảnh Hành," mang ý nghĩa "Núi cao, Đường lớn.".

Đền Hạ 

Khi bước qua cánh cổng, bạn sẽ đến với khuôn viên nằm bên trong của Đền Hùng Phú Thọ. Ngay phía trước là Đền Hạ, được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ 17 và thế kỷ 18. Mặc dù đã trải qua nhiều lần trùng tu, với lần gần nhất là vào năm 2011, nhưng nơi này vẫn giữ được nguyên vẹn lối kiến trúc truyền thống ban đầu.

Đền Hạ bao gồm hai tòa nhà, với phần phía trước là nhà tiền tế và phía sau là hậu cung. Nơi đây là nơi đặt bàn thờ các long ngai và bài vị của thần núi, đồng thời cũng là nơi thờ phụng vua Hùng và công chúa Tiên Dung, Ngọc Hoa.

Đền Hạ được đặt tại vị trí theo truyền thuyết cổ xưa, là nơi mà mẹ Âu Cơ đã sinh ra một bọc trứng. Theo truyền thuyết, sau này 100 quả trứng trong bọc đó nở ra, tạo thành 100 người con, trong đó có 50 người xuống biển và 50 người lên núi. Kết nối mật thiết với câu chuyện truyền thống này, Đền Hạ được dân gian tin rằng là nơi sẽ mang lại những điều may mắn và tốt lành trong cuộc sống, đặc biệt là về hạnh phúc và sự phồn thịnh trong gia đình.

Dưới bàn tay của những người thợ đá tài ba, nhà bia ở phía dưới Đền Hạ đã được xây dựng với một kiến trúc độc đáo, hình lục giác, với 6 mái độc đáo. Bên trong nhà bia, một bức tượng đá lớn được đặt, với lời dặn từ Chủ tịch Hồ Chí Minh được khắc sâu: "Các Vua Hùng đã có công xây dựng đất nước. Chúng ta, bậc cháu của họ, phải cùng nhau bảo vệ và giữ gìn nền đất này."

Giếng cổ 

Khi bước qua Đền Hạ, bạn sẽ dễ dàng nhận ra Giếng Cổ, còn được biết đến với cái tên giếng Rồng. Theo truyền thuyết, nước trong giếng này đã từng được mẹ Âu Cơ dùng để tắm cho các con của bà. Ngày nay, giếng đã được đậy nắp để bảo tồn. Tại đây, bạn có thể cầu nguyện cho sự bình an và may mắn cho bản thân, tuy nhiên, hãy nhớ không bắt chước hành động ném tiền xu xuống miệng giếng như một số người đã làm để tránh gây ô nhiễm môi trường.

Chùa Thiên Quang 

Chùa Thiên Quang mang ý nghĩa là sự sáng tỏ từ trời cao đến nhân gian. Ngôi chùa này được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ 18 và thế kỷ 19, trong thời kỳ của nhà Trần. Chùa Thiên Quang là điểm tâm linh của phái Đại thừa, nơi lưu giữ 32 tượng Phật được điêu khắc từ gỗ và được tráng bằng lớp sơn màu vàng rực rỡ.

Đền Trung 

Sau khi vượt qua 159 bậc thang đá, bạn sẽ đến Đền Trung, nằm trên lưng chừng của ngọn núi. Đây còn được biết đến với tên gọi khác là "Hùng Vương tổ miếu" hoặc "Miếu thờ tổ Vua Hùng". Theo truyền thuyết cổ xưa, đây là nơi mà các Vua Hùng và các lạc hầu, lạc tướng tụ họp để thảo luận về công việc quốc gia.Ngoài ra, Đền Trung còn là nơi mà Vua Hùng Vương thứ 6 đã tổ chức cuộc thi để tìm kiếm người tài giỏi nhất để kế vị và cai trị đất nước. Tại đây, Hoàng tử út Lang Liêu đã chiến thắng nhờ món bánh chưng - biểu tượng cho đất vuông và bánh giày - tượng trưng cho trời tròn.

Đền Thượng 

Từ Đền Trung, bạn tiếp tục đi thêm khoảng 100 bậc thang nữa sẽ đến Đền Thượng, hay còn được gọi là Kính Thiên Lĩnh Điện. Tên chữ của đền này có nghĩa là "Điện thờ Trời", nằm trên ngọn núi Nghĩa Lĩnh. Theo truyền thuyết, Đền Thượng từng là nơi các Vua Hùng tổ chức các buổi lễ tế trời để cầu cho sự thịnh vượng và bình an cho quốc gia và nhân dân.

Cột đá thề 

Bên trái của Đền Thượng, bạn sẽ bắt gặp Cột Đá Thề. Dưới sự tác động của thời gian và biến động lịch sử, cột đá này đã bị che phủ bởi lớp đất. Tuy nhiên, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã cho phép tái tạo lại cột đá này, nhằm giữ gìn và truyền đạt lại thông điệp quan trọng từ tổ tiên cho các thế hệ sau.

Theo truyền thuyết, trong thời kỳ của Hùng Vương thứ 18, vì không có con trai để thừa kế ngai vàng, vị vua đã chọn người cháu họ là Thục Phán làm người kế vị. Khi lên ngôi, Thục Phán đã dựng lên Cột Đá Thề như một lời thề với thiên nhiên và nhân dân rằng đất nước sẽ mãi mãi thịnh vượng và miếu thờ Hùng Vương sẽ được bảo tồn. Thục Phán sau này trở thành vua An Dương Vương, lập nên đất nước Âu Lạc và dời đô về thành Cổ Loa.

Lăng Hùng Vương 

Theo truyền thống cổ xưa, trước khi qua đời, Vua Hùng thứ 6 đã ra lệnh rằng ông muốn được mai táng trên đỉnh cao của núi Cả, để từ đó có thể giám sát và bảo vệ đất nước. Do đó, lăng mộ của vị vua được xây dựng giữa những dãy núi hùng vĩ, với phần đỉnh trên được thắng lên bởi tảng đá và phần chân dưới chạm xuống mặt nước. Mặc dù đã trải qua nhiều lần tu sửa sau này, nhưng Lăng Hùng Vương vẫn giữ được vẻ đẹp kiến trúc như ban đầu, ghi lại những kỷ vật của quá khứ.

Lễ hội đền Hùng - Phú Thọ 

Thời gian diễn ra lễ hội ở đền Hùng sẽ vào mùng 1 và mùng 10/3 Âm lịch mỗi năm. Từ ngày mùng 1 và 5 là lễ dâng hương, được thực hiện bởi lãnh đạo các quận, huyện Phú Thọ. Vào ngày mùng 6 sẽ tổ chức lễ giỗ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân, đồng thời dâng lên Tổ Mẫu Âu Cơ. 

Mùng 7 ở đây sẽ tổ chức lễ rước kiệu vua Hùng, là một trong những hoạt động quan trọng nhất. Tiếp đến ngày mùng 10 Âm lịch sẽ là lễ chính, diễn ra các hoạt động và lễ nghi quy mô lớn nhất. Ngày 6/12/2012, văn hóa tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.