Có mặt ở khắp nơi, tới bất cứ nơi đâu bạn cũng có thể tìm thấy món ăn sáng bình dị này trong danh sách món ăn ở mỗi địa phương. Không chỉ là xôi ngũ sắc, xôi trứng kiến, xôi xéo… mà còn có xôi mặn, xôi cá cơm đặc trưng không ngờ!

Xôi xéo

Ở miền Bắc, nhắc đến món xôi dùng vào bữa sáng thì ai cũng nghĩ ngay đến xôi xéo, một trong những đặc sản nổi tiếng của thủ đô Hà Nội. Chẳng ai hay món xôi này có từ bao giờ và do ai chế biến, chỉ biết rằng nó là món ăn sáng dân dã gắn liền với biết bao ký ức của người dân Hà Nội. Một gói xôi xéo ngon là bản hòa ca tuyệt vời giữa sắc béo bùi vàng ươm của đỗ xanh giã nhuyễn, chút mỡ hành phi giòn tan và độ dẻo mềm của gạo nếp đồ khéo. Nếu thích, bạn còn có thể gọi thêm chút ruốc thịt hoặc chả mỡ ăn kèm để cho món ăn hấp dẫn hơn.

Điểm thú vị là mỗi gánh bán xôi chẳng bao giờ bán một mình xôi xéo, mà thường đi kèm thêm vài loại xôi thơm ngon khác như xôi lạc, xôi gấc, xôi đỗ đen… Thế nhưng, quyện hòa vừa vặn với xôi xéo nhất, phải kể đến xôi ngô dẻo thơm. Từng hạt ngô nếp căng mẩy trộn cùng một ít gạo nếp tròn đầy kết hợp cùng xôi xéo béo bùi thơm mùi mỡ hành nữa thì còn gì tuyệt bằng.

Xôi ngũ sắc

Nếu có dịp đến thăm các tỉnh miền núi phía Bắc, không khó để bạn bắt gặp chõ xôi ngũ sắc thơm nức còn đang nghi ngút khói trong gian bếp của đồng bào vùng cao nào đó. Là món xôi tượng trưng cho ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) với 5 màu khác nhau: trắng, đỏ, xanh, tím, vàng; xôi ngũ sắc không chỉ là món ăn hấp dẫn được dùng trong nhiều dịp cỗ bàn, lễ chạp mà còn đó bao ý nghĩa đặc biệt sâu sa. Món xôi này thể hiện cho lòng yêu mẹ kính cha; tình yêu son sắt đôi lứa và cũng là tượng trưng cho những điều may mắn hạnh phúc.

Sử dụng gạo nếp nương thơm dẻo, hạt gạo trắng ngần kết hợp cùng 5 loại lá đặc trưng, đã “nhuộm” thành đĩa xôi ngũ sắc không chỉ hấp dẫn về hình thức mà còn cả hương vị. Tuy chỉ là một món ăn bình dân, nhưng sự kết hợp đa dạng, đầy tinh tế của nhiều loại củ quả đã đem đến một món ngon rực rỡ và vô cùng bắt mắt cho thực khách thưởng thức.

Xôi trứng kiến

Là một đặc sản nổi tiếng của người Tày ở phía Bắc, mới nghe qua cái tên đã có rất nhiều người yếu tim không dám… nếm thử. Một phần vì xa lạ, một phần vì nguyên liệu món ăn này nghe sao mà… kinh dị đến thế. Nhưng không, nếu bỏ qua rào cản ban đầu, thì xôi trứng kiến là một đặc sản ngon tuyệt mà tin chắc rằng chỉ cần bạn dám thử, bạn sẽ ấn tượng mãi không quên.

Là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở quanh các con suối, gần rừng núi các vùng trung du, người Tày đã tạo nên món ăn đặc biệt mang phong vị núi rừng - “xôi trứng kiến”. Sử dụng trứng của loài kiến đen sống trong rừng, cùng gạo nếp chắc mẩy tự trồng trên nương, thêm mỡ gà và củ kiệu xào chung, đã tạo nên xôi trứng kiến thơm nức khó cưỡng.

Thử bốc miếng xôi trứng kiến ngon đúng điệu đưa vào miệng và chầm chậm nhai kỹ, sẽ thấy thật lạ. Miếng xôi dẻo mềm, hạt trứng kiến to tròn cùng phảng phất chút củ kiệu ngọt ngào và mỡ gà béo ngậy… tất cả cùng nhau làm bừng tỉnh mọi giác quan của bạn. Để cảm nhận trọn vị xôi trứng kiến thì hãy đến với huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) và ghé thăm bản làng của người Tày bạn nhé.

Xôi mặn

Có lẽ chỉ có ở Sài Gòn, bạn có thể bắt gặp nhiều hàng quán vỉa hè bán xôi mặn đến như vậy. Mỗi hàng mang sắc thái độc đáo khác nhau, nhưng tựu chung lại đều tạo nên món xôi mặn thơm ngon, quyến rũ vô cùng. Nếu ngoài miền Bắc, bát xôi trắng nóng hổi thường được rưới kèm nước thịt kho ngọt thơm đậm đà thì ở miền Nam, xôi mặn là sự kết hợp hoàn hảo với bát xôi nóng dọn kèm nước sốt đặc biệt. Hạt xôi mềm tơi dẻo thơm ăn với các loại nhân ăn kèm thơm ngon như xá xíu, lạp xưởng, pate, ruốc, gà xé… đều khiến các tín đồ ẩm thực cũng phải thích mê.

Nhất là khi gói xôi mặn còn được gói kèm trong chiếc lá chuối xanh mướt, mùi thơm ngào ngạt của gói xôi mới gói cùng vị ngon thơm nức của đồ ăn kèm càng khiến hương vị món ăn được tăng thêm nhiều phần.

Xôi cá cơm

Nếu Sài Gòn có xôi mặn cực nổi tiếng thì ở Nha Trang có cũng một loại đặc sản mà nhắc đến ai nấy cũng phải gật gù tán tưởng. Đó là món xôi cá cơm bình dị. Là một trong những nơi sở hữu bãi biển đẹp nhất Việt Nam, đến Nha Trang bạn không thể bỏ qua thực đơn ngập tràn hải sản tươi rói hay các món làm nên tên tuổi ẩm thực miền biển như nem nướng, bánh canh chả cá hay bánh xèo tôm mực… Và xôi cá cơm xuất hiện giống như một nốt chấm phá tươi mới của biển cả miền Trung dành cho mảnh đất giàu văn hóa này.

Vốn là món ăn sáng phổ biến với người dân Nha Trang, xôi cá cơm của người Nha Trang cũng đơn giản, chỉ có xôi trắng dẻo mềm, ăn kèm cá cơm rim gia vị mềm thơm, trứng cút luộc, hành phi bùi béo và rưới chút nước rim cá đậm đà, thế là xong. Món ăn này không nêm nếm nhiều gia vị mà chỉ nêm chút muối rồi hấp với lá dứa để tạo mùi thơm tự nhiên cho xôi.  

Ngon là vậy, mà chẳng hiểu sao mà món ăn này càng ít người bán và phải đến Nha Trang thì bạn mới có thể tìm được món xôi đặc biệt này. Bạn có thể ghé đến quán xôi cá cơm cô Loan nằm trên con đường Huỳnh Thúc Kháng, Tp. Nha Trang với hương vị đặc biệt ngon.

Mộc mạc, giản dị là vậy nhưng phải đặt chân đến đây và tự mình thưởng thức thì mới có thể cảm nhận trọn vẹn hương vị của một trong những món ngon tuyệt vời của ẩm thực Việt Nam – xôi.