Pa pỉnh tộp

Pa pỉnh tộp hay còn gọi là món cá nướng gập nguyên con, là một món ngon đặc biệt của người Thái ở Sơn La. Theo quan niệm của người Thái, dù là nhà giàu hay nghèo thì trong mỗi dịp tết đến hay đãi khách quý từ phương xa đều phải có món pa pỉnh tộp.

Chọn phần cá chắc thịt như cá trắm, cá chép hay cá trôi; nêm nếm trong đủ loại gia vị đặc trưng Tây Bắc như mắc khén, mắm muối, hành lá, thì là, rau húng, sả, gừng, tỏi… rồi nhanh tay nhồi gia vị vào bụng cá cho ngấm đều là đã có ngay món pa pỉnh tộp thơm ngon. Công đoạn cuối cùng chỉ cần nướng vừa lửa đều tay trên chiếc que tre ấm sực than củi thì cứ thế tự nhiên hương thơm quyến rũ của pa pỉnh tộp lại len lỏi trong khứu giác của ai đó. Mùi thơm cay nhẹ của mắc khén cùng vị ngọt béo của cá trộn đều cùng các loại gia vị đặc trưng đã biến món ăn này trở thành đặc sản dân tộc không thể thiếu của người Thái.

Nộm da trâu

Nộm da trâu cũng là một món ăn tuyệt ngon của đồng bào người Thái ở Sơn La. Món ăn này cầu kỳ đến độ nếu muốn làm ra thành phẩm nộm da trâu mềm dai, người đầu bếp phải tỉ mỉ, khéo léo sơ chế trong từng công đoạn. Bởi lẽ da trâu thường được lựa chọn làm mặt trống bởi đặc tính dày cứng và độ đàn hồi cao.

Chẳng thế mà, thực khách nào mỗi khi có cơ hội nếm thử món nộm da trâu lạ miệng đều không khỏi xuýt xoa ngợi khen. Miếng da trâu dai giòn sần sật quyện hòa cùng vị chua ngọt thấm đẫm mắc khén tê tê đã trở thành món nhậu lai rai rất được thực khách ưa chuộng. Nhâm nhi cùng cốc bia lạnh giữa trời hè mát lạnh cùng nộm da trâu dai mềm, vị măng chua thanh thanh dịu mát, có ăn bao nhiêu cũng chẳng thấy ngấy, càng ăn càng thích.

Thịt gác bếp

Là món ăn đã quen thuộc đối với đồng bào vùng cao, thịt gác bếp đậm đà hương vị đến nỗi chỉ cần nếm một lần là đã nhớ ngay đến. Một buổi chiều se lạnh thả mình trong làn sương sớm, ngồi quây quần bên nhau bên bếp lửa bập bùng cháy, xé những miếng thịt ngòn ngọt, dai mềm thơm nồng mùi khói thì còn gì tuyệt bằng. Nhớ nhấp môi chén rượu ngô tự ủ nồng đượm xen lẫn trong tiết trời dễ chịu như thế nhé.

Ngoài thưởng thức, bạn cũng có thể chọn lựa và tìm mua thịt gác bếp về làm quà cho người thân hoặc bạn bè. Có túi thịt gác bếp thơm lừng vị khói nhấm nháp cùng người thân hay bạn bè sẽ tuyệt đến thế nào.

Nậm pịa

Nếu như người Mông có đặc sản thắng cố nức danh thì người Thái cũng có món nậm pịa đặc trưng chẳng kém. Trong tiếng Thái, “nậm” là canh, “pịa” là thứ dịch nhầy sền sệt trong ruột non của các loài động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê hay còn gọi là phân non. Tùy theo pịa lấy từ động vật nào mà sẽ có tên là nậm pịa dê, nậm pịa bò hoặc nậm pịa trâu… thử thách lòng dũng cảm của bất cứ ai dám thưởng thức.

Thoạt nghe có vẻ đáng sợ là thế nhưng nậm pịa chỉ được người Thái nấu trong các dịp lễ hội, sự kiện hay tiếp đón khách quý. Bỏ qua vị đắng nồng và mùi khó ngửi thì đặc sản Tây Bắc này vô cùng bổ dưỡng và có tác dụng giải rượu rất nhanh nên cũng được khá nhiều người dám “vượt qua thách thức”. Khi mới ăn, bạn sẽ thấy có vị đắng nhẹ nơi cổ họng, nhưng càng nhai càng thấy ngòn ngọt và thơm nồng của mắc khén, của các loại gia vị như sả, lá chanh, gừng, ớt.

Bê chao

Nhắc đến bê chao, là người ta đã nghĩ ngay đến đặc sản bê chao nổi tiếng của vùng đất Mộc Châu, Sơn La. Nếu sữa tươi Mộc Châu thơm ngậy tự nhiên, hồng giòn Mộc Châu mềm ngọt sần sật thì bê chao ở vùng đất này xứng đáng lọt vào top danh sách những món ngon không thể bỏ qua.

Từng miếng thịt bê xắt nhỏ nêm nếm gia vị vừa vặn xào nhanh trên chảo dầu sôi sục nóng hổi khi chín toát ra mùi thơm lừng của thịt kèm với hương vị cay nồng của gừng sả đi kèm. Dọn nhanh ra đĩa kèm với chút gừng, sả vàng ruộm bày trong đĩa, thớ thịt mềm ngọt cùng lớp bì giòn tan dai nhẹ càng khiến thực khách thấy thơm ngon lạ kỳ. Chấm nhẹ trong bát nước tương sánh mịn cùng chút rượu nồng sẽ thấy ấm người giữa cao nguyên lạnh giá hơn bao giờ hết.

Sơn La vẫn gìn giữ vẹn nguyên nét đẹp bình dị hiếm có, không màu mè khoa trương giống như bất kỳ vùng đất nào mà ai cũng biết đến. Nơi này phải tự đến và trải nghiệm, không chỉ để nhìn ngắm vẻ đẹp hiền hòa mà còn để cảm nhận văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc ở nơi đây.