Lễ hội Thành Tuyên

Không chỉ là không gian văn hóa đầy ắp sắc màu nổi bật nhất của tỉnh, lễ hội Thành Tuyên cũng là lễ hội trung thu được tổ chức quy mô và tầm cỡ nhất cả nước. Đêm hội Thành Tuyên là bản hòa ca lung linh muôn màu được tấu lên từ những tiếng trống, tiếng nhạc sôi động trong những vũ điệu dân tộc truyền thống của những nam thanh nữ tú mảnh đất Tuyên Quang đẹp xinh.

Được tổ chức vào đúng ngày trung thu - 15/8 âm lịch hàng năm, bạn sẽ ngỡ như được quay về những tháng ngày tuổi thơ êm đềm, tươi vui trong một không gian trung thu đậm nét. Hình ảnh từng chiếc xe mô hình đèn khổng lồ muôn sắc đa vẻ, khi thì mô phỏng thế giới cổ tích đầy nhiệm màu, lúc lại thể hiện một cây chuyện ngụ ngôn nào đó, hoặc cũng có thể khắc họa tình yêu nước non tha thiết bằng các danh lam thắng cảnh của đất nước… được làm chính bàn tay của người dân Tuyên Quang sẽ khiến bất cứ ai đến đây cũng phải thích thú và hoa mắt trước biển trời “tuổi thơ” như vậy.

Đặc biệt năm 2004, lễ hội Thành Tuyên đã được sách Kỷ lục Guiness Việt Nam xác nhận là Lễ hội có nhiều mô hình đèn trung thu độc đáo, lớn nhất Việt Nam. Đây là một trong những lễ hội lớn nhất tỉnh nhằm giúp quảng bá hình ảnh về con người và các giá trị văn hóa của mảnh đất “thành Tuyên” anh hùng.

Lễ hội Lồng Tồng

Còn được biết đến là lễ hội xuống đồng nổi tiếng của xứ Tuyên, lễ hội Lồng Tồng là lễ hội truyền thống được truyền lại từ xa xưa của đồng bào dân tộc Tày ở vùng đất Chiêm Hóa và Lâm Bình. Trong không khí tươi vui rộn rã những ngày đầu Xuân, hội xuống đồng là ngày trảy hội chơi xuân của cộng đồng người Tày xứ Tuyên, nô nức kéo nhau đi chơi hội để nguyện cầu một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà khỏe mạnh ấm no.

Là hoạt động vui xuân mới đặc sắc ở mảnh đất anh hùng - Tuyên Quang, lễ hội Lồng Tồng được ấn định ngày tổ chức hàng năm cho đông đảo bà con từ khắp nơi kéo nhau về trẩy hội. Nếu hội Lồng Tồng huyện Chiêm Hóa sẽ diễn ra vào mùng 8 Tết âm lịch, thì sang tới huyện Lâm Bình sẽ diễn ra vào ngày 12 – 14 Tết âm lịch hàng năm. Những ngày diễn ra hội Lồng Tồng, ngoài phần lễ nghi phủ đầy màu sắc tâm linh trang trọng, bước tới phần hội là bầu không khí sục sôi cuốn hút với đủ trò chơi dân gian truyền thống hay hoạt động múa hát, thể thao đặc trưng của người Tày.

Trong đó, đặc sắc nhất là màn tung còn đầy thú vị, chỉ khi nam thanh nữ tú tung thủng vòng còn thì năm đó dân bản sẽ được thánh thần ban ơn, khởi sự hanh thông.

Lễ hội rước Mẫu

Là một trong chín di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia được công nhận vào năm 2018, lễ hội rước Mẫu ở các di tích đền Hạ, đền Thượng và đền Mẫu Ỷ La đã tồn tại lâu đời và gắn liền mật thiết với tín ngưỡng thờ Mẫu đặc trưng của người dân xứ Tuyên. Đây là lễ hội gắn liền với sự tích kỳ ảo nửa hư nửa thực của hai nàng công chúa Phương Dung và Ngọc Lân theo chân cha - vua Hùng đi kinh lý vùng biên ải và trở về chốn tiên giới tại bên bờ sông Lô. Chứng kiến dị tượng nghìn năm có một đó, người dân đã tạc tượng, lập đền thờ phụng hai vị công chúa. Đền thờ công chúa Phương Dung (người chị) thuộc địa phận xã Ỷ La (nay là phường Tân Quang) và đền thờ công chúa Ngọc Lân (người em) thuộc địa phận xã Tình Húc (nay là xã Tràng Đà).

Hàng năm, cứ đến ngày 11 – 16/2 âm lịch hàng năm, lễ rước kiệu Mẫu sẽ khởi nguồn từ đền Mẫu Ỷ La (thuộc phường Ỷ La) ra đền Hạ (thuộc phường Tân Quang), lễ rước kiệu Mẫu từ đền Thượng (xã Tràng Đà) đi qua sông về đền Hạ rồi cùng nhau hợp tế uy nghi long trọng. Cùng với lễ rước nước và thả đèn hoa đăng trên sông Lô vô cùng nghiêm cẩn, phần hội của lễ rước Mẫu diễn ra trong không khí trống chiêng khua vang ầm ĩ hòa cùng tiếng reo hò vui nhộn của đám đông người tham dự. Nào múa lân, đấu vật, đánh cờ người, hay chọi gà, hát chầu văn… giao hòa cùng nhau giữa người với người, giữa thế giới thực tại và thế giới tâm linh.

Lễ hội Nhảy lửa

Cùng với hội Lồng Tồng đặc trưng của người Tày, dân tộc Pà Thẻn anh em sinh sống trên mảnh đất Tuyên Quang cũng có một lễ hội dân gian đã được truyền lại từ bao đời nay – lễ hội nhảy lửa. Đây là nét sinh hoạt văn hóa thủa sơ khai và huyền bí của người Pà Thẻn; thể hiện nguồn sức mạnh phi thường dám đương đầu với hiểm nguy, xua đuổi tà ma bệnh tật của cộng đồng người Pà Thẻn.

Thông thường, lễ hội nhảy lửa sẽ bắt đầu khi thầy mo người Pà Thẻn làm lễ khấn cầu thần linh ban phước. Khi thầy mõ gõ đàn và bắt đầu cúng, những người nam giới tham gia nhảy lửa sẽ ngồi đối diện thầy mo để làm phép “nhập đồng”. Nhập đồng vừa hoàn tất thì lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn sẽ chính thức bắt đầu, họ đua nhau nhảy vào đống lửa bập bùng rực hồng với bàn chân trần và dùng tay bốc than tung lên trong không khí hò reo khích lệ của biết bao khán giả.

Lễ hội không chỉ phản ánh vai trò và địa vị quan trọng của thầy cúng trong xã hội mà còn là minh chứng rõ nét nhất thể hiện niềm tin vào tín ngưỡng nguyên thủy, về thế giới thần linh và thế lực siêu nhiên. Xuyên suốt lễ hội còn diễn ra nhiều tiết mục văn nghệ tiêu biểu, hay màn trình diễn trang phục truyền thống của cộng đồng dân tộc trên địa bàn xã Linh Phú, huyện Chiêm Hóa.

Lễ hội đua thuyền trên sông Lô

Được tổ chức định kì vào ngày mùng 4 Tết âm lịch trên dòng sông Lô huyền thoại, lễ hội đua thuyền sông Lô hàng năm đã thu hút được sự tham gia đầy đủ của 13 đội thuộc 13 xã, phường tham gia. Theo nhiều tài liệu để lại, lễ hội đua thuyền gắn liền với việc huấn luyện thủy binh của triều đình xưa, có mặt tại Tuyên Quang từ thế kỷ XI.

Thi đấu bằng chiếc thuyền rồng đẹp mắt với sự góp mặt của hơn 300 vận động viên đến từ 13 đội tham dự, lễ hội đua thuyền sông Lô giống như ngày hội thể thao lớn của tỉnh nhà, là nơi khuyến khích người dân xứ “thành Tuyên” có thể nâng cao rèn luyện, cải thiện sức khỏe. Chưa hết, đây cũng là nét đẹp văn hóa đặc sắc đang được nhiều thế hệ người dân Tuyên Quang kế tục và gìn giữ, nhờ đó thắt chặt tinh thần đoàn kết, xây dựng lối sống mới vững mạnh.

Mảnh đất cội nguồn cách mạng - Tuyên Quang với biết bao bản sắc văn hóa đậm nét thu hút không biết bao du khách ghé thăm mỗi năm. Hội tụ trong mình vẻ đẹp tinh hoa là vậy, bạn đã khi nào đến thăm miền đất giàu truyền thống này chưa, chia sẻ cùng SmartTravel nhé!