Xôi là món ăn không thể thiếu trong những dịp lễ hội hoặc những dịp quan trọng của người Tày như Tết Nguyên Đán, lễ cưới, ma cha, tết Thanh Minh...Món xôi cũng thể hiện sự khéo léo của bàn tay người phụ nữ dân tộc Tày thể hiện qua những màu sắc rực rỡ của món xôi. 

Điểm đặc biệt của xôi Đăm Đeng là màu sắc của món ăn hoàn toàn được nhuộm được màu sắc tự nhiên mà không dùng phẩm màu. Đăm Đeng trong tiếng Tày có nghĩa là hai màu đỏ đen thể hiện màu sắc của món xôi. Màu đỏ thường được làm từ màu của gấc và màu đen là màu của lá cẩm. Một mâm xôi thường có nhiều màu như đỏ, xanh, đen, vàng, tím và trắng. Mỗi một màu sẽ được lấy từ những loại hoa hay loại lá rừng khác nhau.

Xôi được nấu từ nếp nương. Gạo nếp được lấy từ những bó thóc mà người dân treo trên gác bếp nhiều tháng. Người Tày thường để nguyên cả bông lúa để treo trên gác bếp. Mỗi khi gia đình có việc và cần chuẩn bị đồ xôi thì mới đem thóc đi tách vỏ trấu để lấy gạo làm xôi. Cách làm này thì xôi mới có được mùi thơm và hương vị tự nhiên và ngon hơn hẳn so với cách đồ xôi thông thường. 

Khi ăn, người Tày thường sẽ đổ xôi vừa chín trên mẹt có lá chuối xanh. Sau đó trộn đều các màu xôi lại tạo nên một món xôi nhiều màu sắc. Xôi thường được chấm cùng muối lạc giã nhỏ. Lạc được rang thơm,sảy vỏ cho thêm đường và muối, giã nhỏ. Xôi thơm, lạc bùi tạo nên hương vị đặc biệt của món ăn. Trong các buổi tiệc cưới, tết thì xôi thường được ăn cùng với vịt quay tạo nên món ăn cặp độc đáo trong ẩm thực của người Tày.